https://ift.tt/qkUfRBX
In de laatste aflevering van 'Over de oceaan' vanavond roept Steven Van Gucht zijn reisgezellen samen in een auditorium. Want eureka, in de stalen die hij onderweg heeft verzameld, zat een compleet nieuw virus.
"Het is geen virus dat mensen ziek kan maken of een nieuwe epidemie of pandemie kan veroorzaken", stelt Van Gucht meteen gerust. "Het is een virus dat plankton besmet." Plankton is de verzamelnaam voor heel kleine organismen die in het water leven.
"De oceaan is een enorme soep van virussen. In een theelepel zeewater kunnen tot 10 miljoen virussen zitten. Nog geen procent daarvan kennen we."
"Ik wist dus dat veel te ontdekken viel, maar dan nog moet je geluk hebben. Het blijft technisch een uitdaging. De kwaliteit van het staal moet ook goed genoeg zijn om de volledige genetische code in kaart te kunnen brengen."
De naam 'Lucky Bitch' vonden ze in Amerika te aanstootgevend
Een foto maken van het nieuwe virus was niet mogelijk, maar de volledige genetische code staat intussen wel geregistreerd in een internationale databank.
"Er was al snel overeenstemming met de rest van het reisgezelschap om het virus te vernoemen naar de boot van kapitein Sigrid: Lucky Bitch. Maar de Amerikanen, die de databank beheren, vonden dat aanstootgevend. Dus hebben we er uiteindelijk 'LuckyB' van gemaakt."
Screenshot 'Over de oceaan' (Play4)
Oorstokjes van Céline Van Ouytsel
Een roestige pomp, een microscoop en veel zeewater. Veel meer had Van Gucht eigenlijk niet nodig om zijn tijd te vullen tijdens de lange zeiltocht van 5.000 kilometer over de Atlantische Oceaan. En... boter.
"De pomp die ik van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) had meegekregen, was al na 1 of 2 dagen vastgeroest door het zoute zeewater. Met de hulp van Jeroom, die de hele pomp heeft uiteen gevezen, kwamen we op het idee om de onderdelen te smeren met boter."
Gelukkig hadden we een Miss België mee aan boord
"We hebben daarvoor de oorstokjes van Céline Van Ouytsel gebruikt. Gelukkig hadden we een Miss België mee aan boord, want wie anders neemt er nu oorstokjes mee op zo’n reis", lacht Van Gucht. "En het heeft gewerkt."
Een biefstuk en veel slaap opgeofferd
Al heeft het Van Gucht ook heel wat stress en slapeloze uren gekost. "Om de 3 dagen was ik toch enkele uren bezig met stalen te verzamelen. Ik heb ook vaak mijn slaapshift overgeslagen om op zoek te gaan naar virussen in de oceaan."
"Om de virussen uit het water te kunnen filteren, moet je het eerst behandelen met een chemisch product. Als je daarmee morst, krijg je roestbruine plekken die er nooit meer uitgaan. En het was een splinternieuwe boot, dus ik moest echt heel voorzichtig en geconcentreerd te werk gaan."
Nadien moesten de stalen de frigo in, voor de rest van de reis. En was er dus minder plaats voor het eten. "We hebben er letterlijk een biefstuk minder door kunnen eten. Iedereen moest dan maar wat meer conserven eten."
Screenshot 'Over de oceaan' (Play4)
Nut van virussen in de oceaan
Na de reis kon de volledige genetische code van het virus worden uitgelezen. Daaruit blijkt dat het om een zogenoemde bacteriofaag gaat, een 'bacterie-eter'. "Het virus doodt plankton en houdt zo het ecosysteem van de oceaan mee in evenwicht", zegt Van Gucht.
"20 procent van al het leven in de oceaan wordt elke dag door virussen gedood. Als plankton sterft, komen er voedingsstoffen vrij en die worden dan gebruikt door de volgende generatie van micro-organismen in zee. Die virussen bepalen dus mee dat evenwicht in de oceaan, vandaar dat het zo belangrijk is."
"Ze spelen zelfs een rol in de CO2-cyclus. Wanneer een virus plankton doodt, dan gaat het afgestorven plankton samenklitten, naar de bodem zakken en dat is een manier waarop CO2 eigenlijk uit de lucht en uit de zee naar de bodem van de zee wordt getrokken. Daar spelen virussen ook een rol in."
Screenshot 'Over de oceaan' (Play4)
Van Gucht hoopt dat het nieuwe virus nog verder wordt onderzocht en tot nieuwe wetenschappelijke inzichten kan leiden.
"Sciensano gaat als instituut voor de volksgezondheid niet verder op dit virus werken, maar misschien zijn er andere onderzoekers die gelijkaardige virussen gaan vinden in andere delen van de oceaan. Of misschien blijkt achteraf dat LuckyB wel een belangrijk virus is in het evenwicht van het ecosysteem."
"Het is nu aan anderen om daarmee verder te werken. Zo werkt onderzoek. Er worden kleine puzzelstukjes gelegd en zo kom je uiteindelijk tot een groter geheel."
via vrtnws.be https://www.vrt.be
December 8, 2024 at 03:24PM
No comments:
Post a Comment