Ook Antwerpen omarmt de 3-30-300-regel: “Ieder blad telt”
Antwerpen gaat de komende jaren werk maken van verdere vergroening. Met enige prudentie omarmt de stad de 3-30-300-groennorm. “Antwerpen kan een voortrekkersrol spelen”, zegt landschapsarchitect Bas Smets.
Het staat er nog wat voorwaardelijk en met een slag om de arm. Maar de 3-30-300-regel voor meer groen staat wel degelijk in het beleidsplan van de stad Antwerpen. “Waar het haalbaar is”, staat er, en “waar het kan”. Er is ook sprake van “trachten” en “zo veel mogelijk”. Voor een stad die gehecht is aan parkings om auto’s zo dicht mogelijk bij hun bestemming te brengen, is dat een aanzienlijke stap.
Eind 2023 kwam de KU Leuven met een rapport over het 3-30-300-bomenprincipe – bedacht door de Nederlandse professor Cecil Konijnendijk – en sindsdien probeert het Agentschap Natuur en Bos die ideeën warm aan te bevelen. “We reiken de principes aan”, klinkt het daar. “Het is aan de lokale besturen om ze al dan niet over te nemen.” Het gaat om enkele heldere vuistregels. De eerste is dat vanuit elk huis minstens drie goed ontwikkelde bomen zichtbaar moeten zijn. Ten tweede moet in de wijk 30 procent van de oppervlakte uit een bladerdak bestaan. En tot slot moet iedereen binnen de 300 meter toegang hebben tot een park of een groenzone.
Parijs en Barcelona
Op internationale congressen komt landschapsarchitect Bas Smets die groenregels al enkele jaren tegen. Worden ze elders al vaker toegepast? “Je moet niet in termen van landen denken, maar van steden. Progressieve steden als Parijs en Barcelona nemen het voortouw. Het is goed dat een stad het in haar beleid opneemt. Zo kan ze wegen om een klimaatbestendiger buitenruimte te creëren. Een grote stad als Antwerpen kan een voortrekkersrol spelen ten aanzien van kleinere gemeenten.”
Er bestaan intussen veel studies die zeggen dat de nabijheid van bomen goed is voor de mens. “Het zien van bomen maakt ons gezonder”, zegt Smets. “Net als de zee hebben ze een kalmerend effect. Van oudsher zijn we verbonden met bomen. Ze geven ons lucht, voeding en kleding.” Maar de meeste impact verwacht hij van de 30 procent-regel. “De loopafstand naar een park is best niet te groot, maar onze leefwereld bevindt zich niet in een park, wel in onze straat. 30 procent bladerdak is ook makkelijker te realiseren, want het is niet evident om extra parken aan te leggen in dichtbebouwde steden.”
De 30 procent-regel vangt twee vliegen in één klap. “Nu we een paar hete zomers gehad hebben, weten we dat een bladerdak verkoeling kan geven”, zegt Smets. “Als het te warm wordt, zorgen bomen voor een goede luchtkwaliteit. Hoe meer de aarde opwarmt, hoe lastiger dat wordt. We zitten op een scharnierpunt, maar het kan nog. Ieder blad telt. Het helpt om koolstofmonoxide om te zetten in zuurstof. 30 procent is een goede, ambitieuze doelstelling. Met ons bureau hebben we de stad Genk kunnen overtuigen om in het centrum een stadsbos aan te leggen. Daar halen we 27 procent, omdat we nog wat ruimte moesten vrijlaten voor terrassen en voor doorgangen voor hulpdiensten.”
Bodem ontharden
De zones waar 30 procent groen moet komen, lenen zich uitstekend om de bodem te ontharden. “Onder die waterdoorlatende oppervlaktes kun je vervolgens reservoirs aanleggen”, zegt Smets. “Zo kun je het water zo veel mogelijk opslaan waar het neervalt. Dan vloeit niet alles naar hetzelfde lage punt, zoals we bij rampen in Valencia en de Ardennen gezien hebben. Dat hebben we in 2012 een eerste keer gedaan in Tour & Taxis in Brussel: onder die immense grasoppervlaktes zitten grote bekkens. Iets vergelijkbaars deden we in de Antwerpse wijk Nieuw Zuid: al het regenwater dat van de daken komt, vloeit naar wadi’s. Er gaat geen druppel naar de riool.”
De beginselen van 3-30-300 sijpelen hoe langer hoe meer door. “Er wordt nu meer naar geluisterd dan tien jaar geleden. In Antwerpen hadden we voorgesteld om een deel van het Koningin Astridplein te ontharden en er een stadsbos aan te leggen. Die wedstrijd hebben we gewonnen. In Brussel is er nog een grote inhaalbeweging nodig om meer groen in de stad te krijgen. In de Vijfhoek staat amper een boom en zijn er nog veel verharde pleinen. Daar gaan we nu langs de noord-zuidverbinding een aaneenschakeling van groene ruimtes maken.”
via De Standaard
December 17, 2024 at 04:38PM
No comments:
Post a Comment