Tiktok voor de Amerikaanse opperrechters: wat staat er op het spel?
1. Waar gaat dit ook alweer over?
Tiktok is een app die je non-stop korte video’s voorschotelt op basis van een algoritme dat je interesses inschat. De app heeft in de VS 170 miljoen, vooral jonge, gebruikers. Het bedrijf Tiktok heeft zijn hoofdkwartier in Singapore, maar is zelf eigendom van Bytedance, een Chinese onderneming.
In de VS groeide de voorbije jaren de vrees dat de Chinese overheid, via Bytedance, gegevens te pakken kan krijgen over Amerikaanse burgers en bovendien jongeren kan manipuleren door het Tiktok-algoritme te beïnvloeden. Ook al zijn daar geen bewijzen voor. Daarom is vorig jaar een wet gestemd: Tiktok mag vanaf 19 januari 2025 niet meer in handen zijn van een Chinees bedrijf, anders wordt het gebannen uit de appstores in de VS. 19 januari is de dag vóór de inauguratie van Donald Trump als volgende president.
2. Wat kan het Hooggerechtshof nu beslissen?
Volgens Tiktok is de wet in strijd met de Amerikaanse grondwet, omdat Tiktok-gebruikers hun recht op vrije meningsuiting wordt ontzegd. Maar het hof van beroep in Washington is in december niet ingegaan op de eis van Tiktok om de wet te blokkeren. Daarom stapt het bedrijf naar het Hooggerechtshof. Dat kan oordelen dat de wet ongrondwettelijk is en dus ongeldig. Maar het kan ook oordelen dat belangen van nationale veiligheid in dit geval zwaarder wegen dan vrije meningsuiting.
Donald Trump heeft het Hof gevraagd om zo’n oordeel niet zelf te vellen en de wet alleen tijdelijk op te schorten, zodat hij als president tijd heeft om naar een oplossing te zoeken. Het Witte Huis van Joe Biden vraagt het Hof juist om de wet niet op te schorten.
3. Kan de nieuwe president, Donald Trump, deze beslissing beïnvloeden?
Trump wil niet dat Tiktok wordt geblokkeerd, zegt hij nu (in tegenstelling tot vier jaar geleden). Maar hij kan het zelf moeilijk tegenhouden: er is nu eenmaal een wet gestemd, met een overweldigende meerderheid zowel bij Democraten als bij Republikeinen. Als het Hooggerechtshof de wet tijdelijk opschort, kan hij een regeling uitwerken.
Hoe zo’n regeling eruit zou zien? Eigenlijk wil Trump precies hetzelfde als Joe Biden: Tiktok uit Chinese handen, en idealiter in Amerikaanse handen krijgen. De ban was alleen een stok achter de deur, om Bytedance tot verkoop te dwingen. Trump ziet zichzelf graag als de opperste dealmaker, en wil de eer voor zo’n verkoop graag voor zich alleen. Maar de Chinese overheid wil die verkoop niet, en daar zit de echte knoop.
Als de ban ingaat, zal wie een nieuwe smartphone koopt daar in de VS maar moeilijk Tiktok op kunnen installeren. — © ANP / Bart Maat
4. Dus, wat gebeurt er vrijdag?
Het gaat alleen om een hoorzitting. Maar soms geven de vragen van de rechters al enig inzicht in welke kant hun beslissing uit zou kunnen gaan. En het Hof kan oren hebben naar de vraag van de nieuwe president om een snelle uitspraak in de komende dagen.
Wat daarna gebeurt, valt onmogelijk te voorspellen. Als de wet ingaat, blijft Tiktok ook in de VS voor bestaande gebruikers voorlopig gewoon werken. Maar wie een nieuwe smartphone koopt, zal daar in de VS maar moeilijk Tiktok op kunnen installeren. En er kunnen geleidelijk meer en meer technische problemen opduiken die de werking van de app verhinderen.
Los van de vraag of de ban van start gaat, wordt in ieder geval gezocht naar een akkoord waar de Amerikaanse politici, Tiktok, Bytedance én China zich in kunnen vinden. Miljardair Frank McCourt, de eigenaar van voetbalclub Olympique Marseille, wil met zijn Project Liberty maar wat graag Tiktok overkopen. Maar er is geen enkel teken dat China zo’n verkoop zou toelaten, daarvoor is het economische en strategische belang van Tiktok veel te groot. Mogelijk wordt dan opnieuw gekeken naar een compromis waarbij het Amerikaanse gedeelte van Tiktok zo veel mogelijk aan Chinese controle ontsnapt. Maar eerder namen Amerikaanse politici daar geen genoegen mee.
5. Wie zijn de potentiële winnaars als Tiktok geblokkeerd wordt?
Als het Hof na vrijdag niets doet, of als het oordeelt dat de wet grondwettelijk in orde is, dan gaat de ban in. De belangrijkste Amerikaanse videomakers op Tiktok hebben de voorbije vier jaar al heel wat tijd gehad om als ‘plan B’ ook op andere videoplatforms, zoals Instagram Reels van Meta en Youtube Shorts van Google, een publiek uit te bouwen.
Meta en Google hebben dus eigenlijk al flink geprofiteerd van de onzekerheid rond deze ban. Als Tiktok echt geblokkeerd wordt, profiteren ze uiteraard nog meer. De kans is immers groot dat de meeste Tiktok-gebruikers hun favoriete videomakers dan zullen volgen naar Youtube Shorts en/of Instagram Reels.
Het is geen geheim dat Meta al jarenlang fors investeert in een lobbycampagne om politici warm te maken voor een Tiktok-ban. Als Amerikaanse influencers hun aandacht verschuiven naar Reels en Shorts, is het goed denkbaar dat ook Europese Tiktok-gebruikers daar meer tijd zullen besteden om hun idolen te blijven volgen.
via De Standaard
January 9, 2025 at 01:53PM
No comments:
Post a Comment